“Een politicus kijkt naar de volgende verkiezingen.

Een staatsman kijkt naar de volgende generatie.”

Alcide de Gasperi

Op 8 november 2018 kiest de Europese Volkspartij haar kandidaat voor het Voorzitterschap van de Europese commissie. De vraag die voor ons ligt is simpel: wie kan ons deze lente het beste aan een overwinning helpen, wie kan er steun krijgen in de Europese Raad en in het Europees Parlement. Dit is een kwestie van leiderschap en ervaring. Hoe communiceer je goed, spreek je je talen? Het gaat over waarden, visie en een geloofwaardig programma voor de volgende generatie van Europa. Dit is wat ik wil voorstellen. Voor ons, de EVP.

Een visie voor Europa

We moeten onze blik naar de toekomst richten en zorgen voor een betere toekomst. Een toekomst waarin waarden centraal staan. Mijn visie is pro-Europees, positief en pragmatisch.

Mijn visie is pro-Europees. Ik geloof in betere en slimmere Europese integratie. We hebben meer Europa nodig waar het moet en minder Europa waar het mag. Wat we beter regionaal of nationaal kunnen doen, moeten we ook daar houden. We moeten niet verzanden in bruut nationalisme, maar nationaal moeten we ons best meer eigenaar voelen van Europa. Europa is ook van ons. We hebben nationale en Europese leiders nodig die samen beslissingen durven te nemen.

Mijn visie is positief. We moeten stoppen met een politiek die gebaseerd is op angst en wantrouwen naar de ander. Er zijn geen eenvoudige problemen voor complexe oplossingen. Ja, technologische veranderingen zullen de manier hoe wij werken drastisch veranderen. Ja, migratie is een uitdaging. En ja, we zijn allemaal onzeker door de voortdurende veranderingen om ons heen. Maar dat betekent niet dat politici juist deze angsten en wantrouwens moeten voeden. Integendeel. Leiderschap is in mijn ogen het bieden van kansen,  werken aan een stabiele samenleving, samen oplossingen vinden en samenwerken aan een betere toekomst.

En mijn visie is ook pragmatisch. We moeten concrete tastbare oplossingen vinden voor onze gezamenlijke uitdagingen. De digitale revolutie zal onze economie veranderen, ons werk, onze politiek, de media, wetenschap en wie weet in de toekomst zelf de mensheid. Samen met klimaatverandering zal de digitale revolutie de twee grote uitdagingen zijn van een nieuwe Commissie. En niet alleen voor deze nieuwe Commissie, maar ook voor de Commissies daarna. Technologie is een uitdaging. Maar technologie moet voor ons werken, niet tegen ons. En ik zie een wereld waarin we zuinig zijn op onze aarde.

In dit beknopte programma voor de Volgende generatie Europa heb ik niet alle oplossingen in pacht voor alle Europese uitdagingen. Noch zal ik gedetailleerde aanbevelingen doen. Dat zal nog volgen. Mijn doel is om de belangrijkste uitdagingen te schetsen die voor ons liggen. De twee grootste vragen voor onze generatie zijn onomwonden: de klimaatverandering en de digitale revolutie. Dat zijn grensoverschrijdende uitdagingen die geen enkel land in z’n eentje aan kan. In tijden van onzekerheid helpt het om samen te werken. Maar daarbij hebben we wel een kompas nodig. Onze waarden vormen ons kompas en bieden richting. En juist die waarden vormen de basis voor mijn zes punten voor de Volgende generatie van Europa.

1. Verdedig de Europese waarden

In de 20e eeuw won de Europese Volkspartij de strijd om de ideeën. Democratie won het van communisme, fascisme en nationalisme door een onafgebroken strijd van onze founding fathers dwars door Europa heen, oost en west, noord en zuid. We begonnen het Europese project, verdedigden democratie en vrijheid en er kwam vrede. Maar onze manier van leven en ons wereldbeeld is niet statisch en is niet vanzelfsprekend. Onze waarden staan onder druk zowel vanbinnen als buiten de Unie. Het is tijd om een barricade te vormen en ze te verdedigen.

Onze waarden zijn gebaseerd op respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid tussen man en vrouw, de rechtsstaat, mensenrechten en de rechten van minderheden. In onzekere tijden zijn deze waarden ons ankerpunt, onze zekerheid. Het is de basis van wat ons centrumrechtse christendemocraten maakt. Zonder onze waarden hebben we niets en gaan we voort zonder een moreel kompas dat ons in het verleden zo de weg heeft gewezen.

”We houden ons hoofd omhoog, ondanks

de prijs die we hebben betaald, want vrijheid

is onbetaalbaar”

Lech Waleșa

Maar we mogen het niet ontkennen dat er een gevoel van onbehagen is in onze samenleving, angst over de toekomst, een gevoel dat het beste misschien wel achter ons ligt. Ik veroordeel niet degenen die zich aangetrokken voelen om te stemmen op de populisten. In plaats daarvan, wil ik zeggen: we horen jullie”. We willen de angsten en de zorgen niet negeren. Of het nu angsten zijn die samenhangen met technologie, banen, veiligheid of migratie. Veel van die angsten zijn terecht, maar we moeten die angsten onder ogen zien binnen onze democratisch bestel. Democratie, individuele vrijheid en rechtvaardigheid is iets waar we eeuwen voor gevochten hebben. De geschiedenis leert ons dat wanneer we eenmaal kiezen voor illiberalisme, het heel moeilijk wordt om daarvan af te stappen. Illiberale democratie is een tegenstelling op zichzelf en gaat tegen alles in waar de EVP voor staat.

2. Leid de digitale revolutie

De vierde industriële revolutie – kunstmatige intelligentie, robotisering, internet of things, 3D-printen en digitalisering – is al hier en het heeft een immense impact op alles zoals de economie, de politiek en de wetenschap. In tegenstelling tot de vorige industriële revolutie is dit niet iets dat zich geleidelijk ontwikkelt – het gaat snel en verstoort oude verbanden. Europa moet vooroplopen met de beste technologische innovaties, anders zullen we achteroplopen. Leiden in de digitale revolutie betekent dat we ons moeten focussen op de toekomst van werk, innovatie en het beschermen van het individu.

De digitale revolutie verandert fundamenteel de manier hoe we werken en leren. We kunnen ons niet voorstellen hoe de banenmarkt er in 2050 uit zal zien. Veel banen, zowel die van arbeiders als  bedienden” zullen er in de toekomst misschien niet meer zijn. Het gaat er dan niet om dat machines het overnemen, het gaat erom hoe wij straks samen kunnen werken met technologie om betere resultaten te krijgen. Onderwijs gaat niet meer om een ambacht of feiten te leren, maar het gaat om levenslang leren en zaken als emotionele intelligentie. Wat je werk in de toekomst ook zal zijn, het begrijpen van data zal een groot onderdeel zijn van ieders toekomstig werk. Onderwijs moet er daarom heel anders uit gaan zien. Diverse lidstaten zijn daar al mee aan de slag. We moeten op hun ervaring bouwen.

Op dit moment zijn de top-20 technologiebedrijven allemaal uit China of de VS. Zonder goede investeringen in onderwijs, innovatie, onderzoek en ontwikkeling zal dit zo door blijven gaan. Europa moet meehelpen om onze technologische infrastructuur, zoals 5G-netwerken, te  verbeteren. Europa moet kansen bieden voor Europese bedrijven en ondernemers om in het digitale tijdperk maximaal kun kansen te benutten. Moderne financiële instrumenten en wetgeving die kansen bieden voor innovatie helpen ons daarbij op weg.

“Het succesvol creëren van doeltreffende AI kan misschien

weleens de grootste gebeurtenis zijn van onze moderne beschaving.

Of misschien de slechtste. We weten het simpelweg niet.”

Stephen Hawking

Op hetzelfde moment leven we in een tijd met een economie waarin data een steeds prominentere rol krijgt. Zoveel data brengt zorgen mee over de bescherming van individuele rechten. Big data weet al veel meer over jou en jouw voorkeuren dan je zelf wellicht denkt. In het verleden heeft iedere lidstaat een grondwet geschreven die burgers beschermt tegen de overheid en individuele rechten vastlegt. Nu moeten we werken aan het beschermen van private data en individuele rechten, maar dan tegen grote internationale bedrijven of autoritaire regimes. Europa kan vooroplopen als toezichthouder en vooroplopen voor internationale regels voor een toekomstige wereld met AI en robotisering. Je kunt maar beter een iemand zijn die de regels maakt, dan iemand die de regels volgt.

3. Zorg voor een Europese economie die voor iedereen werkt

De interne markt heeft zijn vruchten afgeworpen , zonder de interne markt hadden we nooit de welvaartsstaat kunnen volhouden. Al decennialang is de interne markt de basis geweest van onze Europese groei voor banen en welvaart. Het lidmaatschap van de Unie bracht welvaart. En het bruto nationaal product is in de afgelopen twintig jaar verdubbeld. In sommige armere delen van de Unie is het zelfs vertienvoudigd. De interne markt heeft de afgelopen jaar voor meer dan 10 miljoen banen gezorgd. De euro is de tweede belangrijkste reservemunt in de wereld. Na de financiële crisis is de EU weer terug op de weg omhoog met solide groei. Er komen banen bij en er wordt geïnvesteerd.

Maar natuurlijk is dit niet genoeg. Terwijl de economie in de Unie steeds groter in omvang werd, is de verdeling ervan niet altijd even goed geweest of het nu gaat om verdeling tussen burgers of lidstaten onderling. Veel van het huidige populisme, zowel links als rechts, is gebaseerd op een gevoel van onrecht, een gevoel dat onze huidige samenleving niet iedereen even eerlijk behandelt. Of dat nu door globalisering of door ons eigen sociale marktmodel. We weten allemaal dat liberalisering van markten zorgt voor groei en banen. Nu moeten we zorgen dat álle Europeanen profiteren van die groei en banen.

“Europa gaat meer dan alleen over markt,

goederen en geld.”

Jean-Claude Juncker

Europa moet zich focussen op het moderne succes van duurzame groei, digitalisering, creatieve industrie, groene groei, circulaire economie, startups, duurzame en innovatieve voedselproductie enzovoort. Het is niet de EU die voor banen zorgt, maar de Unie kan wel zorgen voor de juiste omstandigheden voor bedrijven, werknemers en ondernemers over het hele continent. De EU loopt voorop als het om vrije en eerlijke handel gaat en moet dat ook blijven doen. Tegelijkertijd moeten we globale regelgeving verbeteren, optreden tegen oneerlijke handelspraktijken, werk maken van structurele hervormingen en de vervolmaking van de interne markt. Welvaartsverdeling en sociale zekerheid is iets dat in handen moet blijven van de lidstaten zelf.

De toekomst van de euro is een cruciaal onderdeel van onze economie. Zonder een stabiele en houdbare gezamenlijke munt hebben we geen succesvolle economie. In de komende jaren moeten we meer vaart maken voor een échte Banken en Kapitaalmarkt Unie. We moeten het Europees Stabiliteitsmechanisme hervormen naar een Europees Monetair Fonds. Maar het belangrijkste is dat we bouwen aan vertrouwen dat we ons  aan de gezamenlijke spelregels houden die we hebben afgesproken, maar dat we ook solidair zijn wanneer een van ons het nodig heeft. Dit is wat de EVP-partijen hebben gedaan gedurende de eurocrisis en dit is wat we moeten blijven doen. Zonder de moeilijke besluiten die de EVP-partijen die in regeringen zaten, van Ierland tot Portugal, van Spanje tot Griekenland en Cyprus, zou de euro het niet hebben overleefd.

4. We gaan klimaatverandering tegen

Klimaatverandering is de grootste bedreiging van de toekomst van onze planeet. Van de afgelopen 19 jaar zijn er 18 die behoren tot de warmste jaren ooit gemeten. In de huidige trend zal de aarde ieder decennium 0,2 graden Celsius opwarmen. Het laatste rapport van de Intergovernmental Panel on Climate Change bevestigt deze trend. Ze waarschuwt voor de gevolgen van de opwarming van de aarde, wanneer die meer dan 1,5 graden Celsius is. De veranderingen in de temperatuur zullen een ongekende impact hebben op onze hele ecosysteem waaronder weerpatronen, dier- en plantsoorten, voedselveiligheid en gezondheid.

In de afgelopen twee eeuwen zijn we in staat geweest tot ongekende economische groei en vooruitgang. Maar dat kwam met gevolgen. Het is onze taak om onze planeet te beschermen en grenzen te stellen. Tegelijkertijd moeten we als EU niet naïef zijn. We moeten onze strategische belangen beschermen en onze lidstaten helpen bij de transitie naar een schonere economie. Dit betekent dat ons klimaatbeleid niet alleen maar klimaatverandering tegen moet gaan, maar onze economie ook klaar moet stomen voor de concurrentie in de wereld. Het beperken van Europese emissie is niet genoeg om de wereld te redden, maar de technologie die onze grensverleggende bedrijven ontwikkelen zal dat wel kunnen. De focus moet daarom liggen op schonere technologie en circulaire bedrijfsmodellen. Ondernemingen die een risico durven te nemen omwille van een schonere aarde, kunnen de leiders van de toekomst worden.

“Er is geen planeet B, het helpen redden van onze

Aarde zou missie nummer één voor ons moeten zijn.”

Miguel Arias Canete en Carlos Moedas

De EU moet het verminderen van CO2-emmissie centraal stellen. We moet naar een CO2 neutraal Europa in 2045. Het akkoord van Parijs was een goede start, maar we moeten meer ambitie tonen. Een doel van 2 graden als limiet op het opwarmingseffect van de aarde is nodig en zal ambitieuze maatregelen vereisen op emissiehandel. Europa moet vooroplopen bij deze transformatie samen met haar lidstaten, regio’s en steden.

5. Beheer de migratie

Het aandeel van de wereldbevolking van mensen die ergens anders wonen dan ze geboren zijn is over de tijd heen gezien redelijk stabiel . Het is rond de 3%. Migratie, in welke vorm dan ook, is een feit en zal er altijd zijn. We kunnen doen alsof het niet bestaat of de uitdagingen benoemen die voor ons liggen. Ik wil dat laatste. We hebben de ergste migratiecrisis opgelost en nu is het tijd om Europa te laten zien dat we het onder controle hebben. Zonder de inzet van de EVP, van Malta tot Italië, van Bulgarije tot Zweden, van Griekenland tot Duitsland en Oostenrijk, zouden we de migratiecrisis van 2015 niet overleefd hebben. Nu moeten we ervoor zorgen dat zo’n crisis zich nooit meer voordoet.

Europa heeft immigratie nodig, maar wel gecontroleerde en legale migratie. We  mogen niet terugkeren naar een ongecontroleerde situatie zoals in 2015. Met een vergrijzende bevolking en een tekort aan geschoolde werknemers kunnen we niet overleven door muren te bouwen. Het is de taak van politici om oplossingen aan te dragen, niet om angst aan te jagen. Vrij verkeer van personen binnen de EU maakt het leven makkelijker. Of het nu gaat om te reizen, studie of voor werk. Immigratie van buiten is complexer, maar kunnen we wel goed oplossen. Betere controle van de buitengrenzen is een voorwaarde voor het vrij verkeer van personen binnen de EU.

“Dit Europa moet niet een fort worden waarin

we onszelf isoleren van anderen.

Het moet open zijn.”

Helmut Kohl

Migratie zal een belangrijk onderwerp voor de EU blijven in de komende jaren. De volgende Europese Commissie moet dit centraal stellen binnen haar agenda. We moeten asielcentra opzetten, samen met de UHNCR buiten de EU. We moeten Frontex versterken, zonder een gezamenlijke grenswacht is het moeilijk om een gezamenlijke grens te bewaken. We moeten ook oplossingen vinden voor een effectieve terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers in Europa. We moeten quota stellen voor humanitaire asielzoekers die iedere lidstaat zou moeten opvangen. Wanneer dat niet werkt, moeten we een systeem van flexibele solidariteit ontwikkelen waarbij lidstaten elkaar kunnen helpen op verschillende manieren. En als laatste moeten we de wortel van migratie aanpakken door het versterken van het partnerschap van de EU met Afrika zodat er daar geïnvesteerd wordt in banen en groei. Deze maatregelen lossen het probleem niet meteen op, maar zorgen er in ieder geval voor dat we een toekomstige crisis meer zullen voorkomen.

6. Zorgen voor een veiliger Europa

Decennialang was de VS de veiligheidsgarantie van Europa. Als een groot voorstander van onze diepe Trans-Atlantische band, vind ik het moeilijk om te accepteren dat deze garantie tegenwoordig minder evident is dan het was. De vrijwillige marginalisering van de VS op het toneel van de wereldpolitiek betekent dat wij zelf meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor onze eigen veiligheid. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen en het vacuüm vullen dat er is ontstaan of het nu gaat om handel, buitenlands beleid, defensie of multilateralisme. We moeten dialoog voeren en partnerschappen bouwen in alle richtingen. Maar we moeten ook streng en duidelijk zijn over Rusland en anderen die onze lidstaten intimideren.

“Het tijdperk waarin we volledig konden

vertrouwen op anderen is voorbij… Het is

tijd voor Europa om haar lot in

eigen handen te nemen”

Angela Merkel

In de laatste jaren is het verschil tussen oorlog en vrede soms grijzer geworden door uitdagingen als cyberaanvallen, stateloosheid, terrorisme, beïnvloeding van democratische processen, illegale migratie en informatieoorlog. De oorzaak daarvan ligt veelal in voortdurende conflicten, hernieuwde wapenwedlopen en technologische doorbraken. We kunnen Europa niet adequaat beschermen met een lappendeken aan verschillende defensie gerelateerde beleidsinstrumenten of programma’s. Alles hoort onder één paraplu.

Lidstaten en de Europese instituties moeten meer ambitie tonen om een échte Veiligheids en Defensie Unie te bouwen. We moeten zorgen voor een AI, Veiligheids Strategie, waarmee we de eerste ter wereld zouden zijn, die ons helpt bij de uitdagingen van de AI. Hiermee zouden we de industriële en technologische basis van de Europese defensie efficiënter en competitiever maken. Wanneer we ons eigen lot in onze eigen handen nemen moeten we daarbij altijd samenwerking zoeken met de lidstaten, NAVO en onze partners. We moeten beginnen met meer verantwoordelijkheid nemen op een van de belangrijkste taken van de EU: veiligheid.

Praten over Europa

Als er een prijs zou zijn voor de slechtste communicatiestrategie in de politiek dan zou Europa een serieuze deelnemer zijn om hem te winnen. Het is het meest succesvolle vredesproject ooit. En tegelijkertijd ligt de perceptie van wat het doet en waar het over gaat verder weg van de realiteit dan ooit. De argumenten dat er nu fake news is in de digitale tijd of dat wij meer van verhalen in plaats van feiten houden, zijn dan niet genoeg. In een tijdperk van de strijd om informatie moet de EU serieus werk maken van een communicatiestrategie.

Dat betekent niet alleen dat Brussel gebruik moet maken van social media en moderne communicatievormen, maar het betekent vooral dat je eenvoudig en begrijpelijk uitlegt wat je doet. Waar gaat het om? Wat gebeurt er in Brussel? Dat moeten we beter en duidelijker uitleggen. Het tegengaan van fake news en digitale trollen is een groot onderdeel van wat er moet gebeuren. Maar Europese leiders moeten ook naar zichzelf kijken. Europese leiders moeten stoppen met maar steeds Brussel de schuld geven van hun eigen fouten. Ze moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor Europa en van hun eigen ministers hetzelfde verwachten. Europa gaat immers over transparantie en niet over geheime achterkamertjes.

Dit is het moment van Europa

Ik geloof dat dit het moment van Europa is. Als we de komende jaren ons best doen, kunnen we straks terugkijken hoe geprobeerd werd Illiberale democratie te vestigen in Europa, hoe geprobeerd werd te knielen voor populisme, maar vooral ook hoe we een nieuwe Europese crisis het hoofd hebben geboden. Wanneer we het niet goed doen, riskeren we terugtrekkend nationalisme en zal de relevantie van Europa afnemen.

Het is belangrijk dat we ons samen sterk maken voor een modern Europa dat de wereld vormgeeft in plaats van een wereld die Europa vormgeeft. Dit betekent dat we tegenstellingen moeten verkleinen tussen oost en west en tussen noord en zuid. Uitbreidingen van de Unie zijn nooit eenvoudig geweest, maar ze zijn wel het juiste geweest om te doen. Dat was ons verenigt is juist iets dat we moeten benadrukken in plaats van ons te richten op datgeen dat ons verdeelt. We hebben in dat oogpunt meer solidariteit nodig. Of het nu gaat over de Euro of om migratie. We hebben elkaar simpelweg nodig.

“Eenheid in Europa was een droom van

een handvol mensen. Het werd de hoop van

velen. Vandaag de dag is het cruciaal

voor iedereen”

Konrad Adenauer

De Europese Unie is niet perfect en zal dat ook nooit worden. Het zal altijd meer zijn dan een internationale organisatie, maar het zal altijd minder zijn dan een staat. De EU evolueert op verschillende manieren en er is constant crisismanagement. Het patroon dat we vaak zien is dat we van crisis naar crisis gaan. Het voelt soms net als chaos en uiteindelijk komt Europa met een suboptimale oplossing. Maar steeds komen we er wel uit en komen we verder. Stap voor stap. Dat gebeurde bij de euro en de migratiecrisis. En diezelfde manier van doorpraten, crisismanagement, zullen we nodig hebben voor de uitdagingen in de toekomst. We zijn immers geen perfecte Unie. We zijn een Unie van imperfectie. En we zullen moeten leren hoe we om zullen gaan met de uitdagingen van de 21e eeuw.

Volgend jaar, wanneer er een nieuwe Commissie aantreedt, vieren we dat het 30 jaar geleden is dat het IJzeren Gordijn viel. Het jaar 1989 was vol hoop. We hadden het communisme verslagen en autoritaire regimes implodeerden met hulp van de EVP-partijen in alle hoeken van Europa. Velen van ons geloofden dat vrijheid, liberale democratie en de markteconomie in de meeste van de 200 landen in de wereld zou worden omarmd. En de eerste jaren na de Koude Oorlog leken veelbelovend. Europa was weer verenigd. De toekomst lag voor ons.

“Politieke eenheid betekent niet

het einde van de natiestaat.”

Robert Schuman

Fascisme stierf in 1945. Communisme stierf in 1989. Ik wil niet dat 2016 het jaar is dat het einde betekent van de liberale democratie. Als ik de kandidaat namens het EVP wordt, en uiteindelijk Voorzitter van de Europese Commissie, beloof ik dat ik niet alleen onze waarden zal verdedigen, maar ook dat we de zorgen en grieven aankaarten die tot de golf van nationalisme en populisme hebben geleid. Wanneer we het niet over deze zorgen hebben, zal de huidige situatie verergeren. Vijandigheid zal groeien, spanningen zullen toenemen en nationalisme zal groeien. Ik denk niet dat Europa uit elkaar valt, maar we komen tot de grens van wat we mogen tolereren. Juist die tolerantie is altijd een fundament geweest van Europa.

Nog nooit kwam er een Voorzitter van de Europese Commissie uit een Scandinavisch lidstaat, noch uit een Baltische staat of uit Centraal-Europese of Oost-Europese lidstaat. Maar deze verkiezing gaat verder dan geografie of afkomst. Het gaat om een keuze over ervaring en leiderschap. Ik kom uit een klein land dat zich staande heeft gehouden, grenzend aan een expansieve macht. Het is een klein land dat altijd heeft gevochten voor haar waarden en bestaansrecht. In de coalitieregeringen waarvan ik deel uitmaakte, en ook die ik zelf geleid heb, bouwden we altijd bruggen om onderlinge verschillen te boven te komen. Ik weet uit eigen ervaring hoe je om moet gaan met een populistische partij in je kabinet. Dit zijn allemaal eigenschappen die van waarschijnlijk van belang zullen zijn na de volgende Europese verkiezingen.

Wij zijn een partijfamilie die gelooft in individuele vrijheid en verantwoordelijkheid. De keuze is aan jullie. Ik weet zeker dat jullie zullen kiezen voor de persoon die partijen zal helpen om de Europese verkiezingen te winnen en uiteindelijk voor de Commissie van de volgende generatie van Europa. Welkom in Helsinki!